Wat te doen bij overlijden
Als jouw dierbare is overleden kun je de tijd nemen die jij nodig hebt. Mocht het je toch rust geven om mij direct te bellen, dan kan dat natuurlijk. Ook in de nacht, de weekenden, feestdagen etc.
Het is belangrijk dat er eerst een arts komt om daadwerkelijk de dood vast te stellen. Je kunt daarvoor de huisarts of huisartsenpost bellen. Bij een overlijden in een ziekenhuis is er meestal een arts aanwezig. Deze zorgt voor de officiële papieren, die nodig zijn voor het aangeven bij de gemeente.
Binnen de meeste zorginstellingen is de richtlijn bij een verwacht overlijden dat de arts niet tussen 23.00 – 08.00 uur komt schouwen. Wanneer het voor jou/jullie belangrijk is om in de nacht jouw dierbare met een warm lichaam te verzorgen, geef dan aan dat je wilt dat de arts komt, ongeacht het protocol van de zorginstelling. Warm verzorgen is voor veel nabestaanden vaak aangenamer en makkelijker. Elk uur dat verstrijkt gaat de conditie van het lichaam achteruit. Je hebt altijd recht op een directe schouw (binnen 3 uur), zo staat beschreven in de wet op lijkbezorging.
Het kan belangrijk zijn om de laatste verzorging te bespreken (vroeger noemden ze dit afleggen).
Veel mensen vinden dit eng. Ik kan me dit voorstellen als je niet weet wat er precies gaat gebeuren. Toch is het vaak minder eng dan wij denken. Het gaat bij de laatste verzorging over de laatste keer iemand aankleden en indien nodig wassen. De uiterlijke verzorging komt hierna, zoals de haren in model brengen, scheren, make-up aanbrengen en/of nagels lakken.
Natuurlijk is het anders wanneer je dit doet bij leven. Het lichaam koelt af en als er veel uren zijn verstreken voelt het kouder aan en beweegt niet mee. Wanneer de arts binnen 3 uur schouwt is het lichaam vaak nog soepel en warm. Ik zal altijd vragen of nabestaanden willen helpen. Het is voor de meesten een erg bijzonder en intiem moment, waar goed op teruggekeken wordt. Er wordt een goede uitleg gegeven en stap voor stap wordt verteld wat er gedaan wordt. Wanneer je dit niet wilt, zal ik luisteren naar de redenen. Hierdoor heb ik de mogelijkheid om misschien de angst of onduidelijkheid weg te nemen. Er is geen goed of fout. Na zo’n gesprek, kun je altijd die keuze maken die bij jou past en bij jou goed voelt. Wanneer de verzorging niet thuis of op de plaats van overlijden plaats kan vinden, dan kan dit verplaatst worden naar een uitvaartcentrum.
Voordat er wordt verzorgd kan men ook kiezen voor een thanatopraxiebehandeling.
Thanatopraxie is een methode om het lichaam tijdelijk te conserveren. Doordat het bloed uit het lichaam wordt vervangen door een vloeistof met een conserverende werking wordt het normale ontbindingsproces vertraagd met maximaal 10 dagen. Het vochtgehalte blijft op peil. Dit zorgt ervoor dat het gezicht niet smaller wordt en het lichaam een natuurlijke kleur houdt. De overledene blijft hierdoor ‘toonbaar’ en kan tot het moment van de uitvaart worden opgebaard zonder koeling en bij kamertemperatuur (max 18 graden). De overledene is niet zo koud, zo stijf en zo wit als bij een opbaring op /in een koeling. Wanneer de buitentemperatuur echter hoog is adviseer ik wel om extra bij te koelen.
Wat kost een uitvaart? Ben ik voldoende verzekerd? Daar heb ik niet direct een passend antwoord op. Dit hangt af van de keuzes die jij maakt. Wat ik wel zeker weet is dat een uitvaart niet zo duur hoeft te zijn dan dat landelijk gemiddeld geschetst wordt.
Er is een groot aanbod in uitvaartbegeleiders, diensten en producten. We verdiepen ons daar liever niet in, we ‘winkelen’ niet in de uitvaartwereld. Vaak na het overlijden maak je keuzes.
En dan alleen uit dat ene ‘winkeltje’ van die uitvaartbegeleider die jou wordt toegewezen door de verzekeringmaatschappij die je hebt gebeld. Dit is natuurlijk prima. Maar wees ervan bewust dat je altijd vrij bent in de keuze van een uitvaartbegeleider die bij jou past.
Ik ‘winkel’ graag voor jou. Ik ben open, nuchter, duidelijk en hou het overzicht in jouw kosten. Telkens zal ik je vertellen over de verschillende mogelijkheden, met de daarbij horende kosten. Nadat je keuzes hebt gemaakt, maak ik een kostenoverzicht zodat je niet voor onverwachte ‘verrassingen’ komt te staan. Het maakt niet uit of je wel of niet verzekerd bent, een klein of groot budget te besteden hebt, een kerkelijke of niet kerkelijke achtergrond hebt. Ik ben er voor iedereen die van een moeilijk moment een mooie herinnering wenst te maken.
De meest voorkomende uitvaartverzekeringen zijn de kapitaalpolis en de naturapolis. Het maakt niet uit waar je verzekerd bent, je hebt ALTIJD de keuze voor een uitvaartbegeleider die bij jou past, ook al zeggen verzekeraars dat dit niet zo is! Wees ervan bewust dat een verzekering
niet verbonden is aan een uitvaartbegeleider.
Heb je een kapitaalverzekering(verzekering in geld), dan kun je het bedrag waar je voor verzekerd bent, gebruiken voor de uitvaart. Een polis in natura bestaat bijna altijd uit diensten en producten, waar je gebruik van kunt maken, mits je belt naar jouw verzekeringsmaatschappij. Zij brengen je dan in contact met een uitvaartbegeleider die met hen samen werkt. Vergeet niet dat dit pakket ook een geldwaarde heeft en als je wilt, kan jouw eigen gekozen uitvaartbegeleider dit bedrag besteden aan de (gedeeltelijke) kosten van de uitvaart.
Ik besef dat hierover nog veel verwarring bestaat en dat velen denken geen keuze te hebben.
Neem gerust contact met mij op wanneer je meer wilt weten.
Wie ben ik?
Samen met mijn lieve dochter woon ik in Enschede, de stad waar ik ben geboren en opgegroeid.
Van kinds af aan heb ik een voorliefde voor andere steden en dorpen. Ik heb al vele mooie plekken in Nederland bezocht. Elke stad of dorp boeit mij, het heeft iets authentieks en een persoonlijk verhaal. Dit is ook hoe ik naar mensen kijk. Ik hou ervan om voornamelijk naar de mooie eigenschappen van een persoon te kijken. Een overtuiging van mij is dan ook dat een positieve kijk naar mensen en op het leven het beste in jezelf naar boven haalt. Nieuwsgierigheid voor alles
wat zich rondom een uitvaart afspeelt met daarbij mijn interesse in de mens -in alle soorten en maten- gaat terug
naar mijn tienerjaren. Ik was net de 20 gepasseerd, toen ik voor het eerst sprak tijdens een uitvaart. Daarna stond ik
er vaker, omdat creatief verwoorden van boodschappen een sterke kant van mij is, waar ik veel voldoening uit haal.
Net als de gedichten en verhalen voor een afscheid die ik door de jaren heen voor diverse nabestaanden mocht schrijven. Deze hebben altijd een inhoud alsof het door hen zelf was geschreven.
Het werken met cliënten in het ziekenhuis, zorgcentra en mijn jarenlange werkervaring als pedagogisch medewerker met kinderen heeft mijn gevoelswereld verrijkt. Mijn inlevingsvermogen is groot en dat maakt dat ik mensen goed aanvoel. De belevingswereld van kinderen die de verschillende leeftijden met zich meebrengt, is voor mij vanzelfsprekend, waardoor het betrekken van kinderen binnen bepaalde situaties heel natuurlijk verloopt. Mijn ouders, geboren in de jaren ’30 hebben mij geleerd over hoe zij zijn opgegroeid en hoe er doorgaans vanuit die generatie wordt omgegaan met de dood. Door deze ervaring kan ik mij goed vinden in de denkwijze van de ouder wordende mens. Het belangrijkste voor een afscheidsdienst is dat het zo georganiseerd wordt, zoals jij het wenst en het voor jou goed voelt. Samen vormgeven aan een persoonlijke uitvaart heeft positieve invloed op het begin van het rouwproces. Het hoeft niet zoals het hoort of wat normaal is. Er is namelijk geen sprake van een ‘standaard’ afscheid. Het kan met allerlei toeters en bellen, maar een bescheiden uitvaart is ook goed.
Het organiseren van evenementen en mijn jarenlange ondernemerservaring heeft mij geleerd waar ik goed in ben. En natuurlijk ook waar ik minder goed in ben. Als jij niet goed weet wat je wilt of wat er allemaal mogelijk is, dan zet ik graag mijn kennis en creativiteit in! Ik luister, stimuleer je eigen ideeën en ondersteun je in alles wat jezelf wilt regelen. Als je het uit handen wilt geven, regel ik het voor je. Daar waar jij het nodig vindt, zal ik zijn, maar nooit meer dan jij wenst.
Waarom kies je voor mij?
Mijn visie op mijn werk als uitvaartbegeleidster is nabestaanden in alle rust een persoonlijke, warme en deskundige begeleiding te bieden. Professioneel, laagdrempelig en recht door zee. Kijken naar mogelijkheden en oplossingsgericht werken, dat is voor mij belangrijk. Doordat Heidi Wevers Uitvaartbegeleiding neutraal en onafhankelijk is, kan ik doen wat ik beloof: een open en eerlijk advies en het leveren van maatwerk recht vanuit mijn hart. Laat mij jou bijstaan om van een moeilijk moment een mooie herinnering te maken.
Wensen
Een geloofsovertuiging speelt een belangrijke rol wanneer men begraven wil worden. Begraven vindt men ook vaak een mooier ritueel. Er is voor langere tijd een tastbare gedenkplek. Het gevoel dat het lichaam van jouw dierbare nog ergens is kan extra troost bieden.
Natuurbegraven is een andere mogelijkheid. Je wordt begraven midden in de natuur op een plek die je zelf kiest. Het voordeel is de eeuwigdurende grafrust en dit graf wordt niet geruimd. Nabestaanden hebben ook geen zorg over dit graf.
Op dit moment kiest bijna driekwart van de Nederlanders voor cremeren. De kosten van een crematie zijn over het algemeen voordeliger. Daarnaast wil men nabestaanden niet opzadelen met het onderhoud van het graf en de plicht van het bezoeken van het graf. De kosten van grafrechten komen telkens terug. Dit is afhankelijk van de begraafplaats en het aantal jaren dat je een graf huurt. Jaarlijks zijn er ook onderhoudskosten voor de begraafplaats.
Naast begraven of cremeren kun je er ook voor kiezen om jouw lichaam ter beschikking te stellen aan de wetenschap. Er zijn een aantal belangrijke zaken; ten eerste moet de overledene dit bij leven geregeld hebben. Daarnaast kan alleen aan deze wens worden voldaan als er plaats is in een van de universitaire ziekenhuizen. En die zijn meestal vol. Je moet een goedkeuring hebben ontvangen, wanneer je er zeker van wilt zijn dat het op deze manier kan plaatsvinden.
Voor de nabestaanden is het belangrijk dat men goed beseft dat je binnen 24 uur afscheid neemt van de overledene en het lichaam niet meer terugkomt. Ook de as niet. Deze vorm van lijkbezorging is kosteloos.
Wanneer jij het wenst, en de mogelijkheid ervoor is, kun je kiezen om jouw dierbare thuis op te baren. Thuis, waar alles zo eigen en daardoor vertrouwd is, heb jij de mogelijkheid om in de tijd tot aan de crematie of begrafenis bij jouw dierbare te zijn. Thuisopbaring kan een meerwaarde zijn voor een goed afscheid. Alhoewel dit natuurlijk niet voor iedereen geldt. Deze manier van opbaren wordt vaak door kinderen als zeer fijn ervaren. Er kan in een bed worden opgebaard, op een baarplank met wade of in een door jouw gekozen kist of mand.
Wanneer thuis opbaren niet gewenst of mogelijk is kun je gebruik maken van diverse uitvaartcentra. Jouw dierbare wordt dan opgebaard in de centrale koeling. Je kunt jouw dierbare bezoeken op dagen voordat de uitvaart plaats vindt. Dit zal altijd in overleg gaan met een medewerker van het uitvaartcentrum. Hier zijn vaak, per afspraak, kosten aan verbonden.
Opbaren in een 24-uurs familiekamer is ook mogelijk. Jouw dierbare is dan opgebaard in deze ruimte, meestal in een apart gedeelte van de kamer. Je ontvangt een sleutel en kunt zo vaak als je wilt op bezoek gaan. De huiselijke inrichting en de mogelijkheid om 24 uur bij je dierbare te kunnen zijn, is de mogelijkheid tussen thuis opbaren en uitvaartcentra in.
In Nederland is het niet verplicht dat een overledene in een kist begraven of gecremeerd wordt.
Dit mag ook in een mand of wade, vaak in combinatie met een opbaarplank.
Het assortiment in kisten is groot. Het is belangrijk een keuze te maken die past bij de persoonlijke wensen en de financiële situatie. Je kunt er ook voor kiezen om zelf een kist te (laten) maken, die aan de voorwaarden voldoet. Hier vind je meer informatie: https://lvc-online.nl/geschikteuitvaartkisten/
Wil je de afmeting weten? Elk crematorium heeft daar regels voor. Je kunt daarvoor contact met mij opnemen of met het plaatselijke crematorium.
Een wade is een rechthoekige doek waarin een overledene wordt gewikkeld. Kies je voor een wade, dan mogen alleen natuurlijke materialen gebruikt worden, zoals katoen, linnen, wol of zijde. Het beeld dat je bij een opbaring krijgt is dat de overledene in een warme zachte deken omwikkeld wordt. Ook het sluiten van de wade is een zachte natuurlijke handeling. Dit kan stapsgewijs en elke dag wordt deze verder gesloten. Het gebruik van een wade is een milieuvriendelijke manier van begraven of cremeren. Het lichaam ligt alleen op een opbaarplank en is stevig genoeg om het lichaam te dragen.
Een opbaarplank, ook wel draagbaar genoemd, is ontworpen voor als iemand zonder kist begraven of gecremeerd wil worden. Deze is noodzakelijk en verplicht. De draagbaar kan gemaakt worden van verschillende materialen, zoals hout, wilgenteen of bamboe. Een draagbaar is lichter dan de meeste kisten en voor de nabestaanden dus veel makkelijker om zelf te dragen.
Rouwvervoer bestaat tegenwoordig niet altijd meer uit traditioneel staatsievervoer inclusief volgauto’s. Er kunnen bijzondere wensen zijn voor rouwvervoer en in Nederland biedt men ook vele mogelijkheden. Van een bakfiets tot aan een uitvaartbus en alles waar je voor kiest is goed, als het maar bij jouw dierbare past. Het enige waar men aan moet voldoen is dat het lichaam van de overledene afgedekt is en in een auto moet de achterklep wel dicht kunnen. Zo mag je dus ook jouw dierbare in je eigen auto vervoeren.
Als je de keuze maakt om een rouwkaart te versturen, dan is het belangrijk om te beseffen dat je snel na het overlijden hierover na moet denken. Samen kunnen we bespreken welke vorm de kaart krijgt en welke tekst er in komt te staan. Er is heel veel mogelijk. Een eigen ontwerp, een tekening, foto’s, zoals jij het wenst. Het is net wat bij jou en jouw dierbare past. Dit geldt ook voor dankbetuigingen en bidprentjes.
Naast rouwkaarten kun je ook een advertentie plaatsen in een lokale, regionale of landelijke krant. De kosten voor een gemiddelde overlijdensadvertentie zijn verschillend omdat er per krant een ander tarief geldt en er per millimeter wordt gerekend. Wanneer je een advertentie wilt plaatsen, dan regel ik dat graag voor jou. Ook wanneer je als belangstellende een advertentie wilt plaatsen als steunbetuiging naar de familie, dan kan ik dat regelen. Als de familie zelf ook een advertentie plaatst, dan zorgen wij ervoor dat jouw advertentie daar bij staat.
Wil je graag een persoonlijk bedankje meegeven na een afscheid of condoleance? Ik sta open voor al je ideeën en denk ook graag met je mee.
Mijn creativiteit is groot en door de vragen die ik stel tijdens onze gesprekken, komt er vaak voldoende informatie over jouw dierbare naar boven om mooie herinneringen samen te stellen.
Kinderen
Er zijn volwassenen die het lastig vinden om kinderen bij een uitvaart te betrekken. Hoe ga je in gesprek met een kind over de dood? Wanneer kinderen verdrietig zijn en daarbij moeten huilen, zijn we als volwassenen snel geneigd om het kind te beschermen tegen verdriet. Als ervaren pedagogisch medewerker weet ik dat dit averechts kan werken. Tranen en verdriet mag er zijn, het hoort er zelfs te zijn. We moeten beseffen dat we het verdriet niet weg kunnen overnemen.
Het is belangrijk om als volwassene bewust te zijn dat we een voorbeeld zijn voor een kind.
Ben je iemand die jouw tranen niet laat zien, omdat je ze bewust tegenhoudt, dan laat je
hiermee zien dat verdriet er niet mag zijn. Het is goed dat we onze emoties laten zien, waar de kinderen bij zijn. Hierdoor leren ze dat dit heel normaal is.
Er worden wel eens vragen gesteld door kinderen, die we moeilijk vinden om te beantwoorden. Blijf eerlijk en draai er niet omheen. Een kort antwoord is vaak al voldoende. Weet je het antwoord niet, dan kun je dat ook zeggen en er later op terug komen. Je kunt hierin altijd mijn ondersteuning vragen, als je dat wenst.
Wat dood zijn precies is, is voor kinderen makkelijk te beantwoorden. Wij als volwassenen denken vaak te moeilijk of hebben bepaalde angsten die we onbewust overbrengen op onze kinderen.
Ken je de uitspraak: mijn kind is er niet of niet veel mee bezig, want hij of zij ging zo weer spelen. Toch heeft het kind zijn/haar eigen verdriet en gaat hier op eigen manier mee om. Dit kan pas na een tijd naar buiten komen. Bijvoorbeeld in boosheid, uit het niets huilen of opstandig gedrag….niet wetende dat dit nog bij het rouwproces kan horen.
Voor kinderen is het troostend om te helpen bij een uitvaart. Hoe dan zal je je afvragen? Dit kan bijvoorbeeld door het aansteken van kaarsen, de kist te beschilderen, stickers op de kist te plakken, kleurplaten te kleuren, het meerijden in of lopen voor de rouwauto, een gedicht of versje voordragen, een ‘bedankje’ meegeven, muziek uitkiezen, een fotopresentatie maken en zo zijn er nog vele mogelijkheden. Kinderen begeleid ik met hart en ziel.
Uit ervaring mag ik met jullie delen dat veel kinderen die ik mocht bijstaan met het verlies van een ouder of grootouder enorm veel baat hebben gehad bij het helpen met aankleden, in de kist leggen en vingerafdrukken maken. Dit is een goed begin van het rouwproces.
Het overlijden van een kind brengt het meest onnatuurlijke gevoel met zich mee wat je je maar kunt bedenken. Je verliest een deel van jezelf, wanneer je het verlies van je kind meemaakt. Het verdriet is buitengewoon groot, het maakt je extra kwetsbaar. Je moet gaan nadenken over de uitvaart, zonder dat je dit wilt.
Dit verlies is ook aangrijpend voor broertjes, zusjes, opa’s, oma’s, andere familieleden en bijvoorbeeld de school en andere verenigingen die dichtbij jou en jouw kind staan. Het is belangrijk om zoveel mogelijk zelf de touwtjes in de hand te houden, daar waar jij dit wenst en dit voor jou mogelijk is. We kunnen samen mooie herinneringen of toekomstdromen in liefdevolle woorden verpakken. Het afscheid kan plaatsvinden op een plek die past bij jouw kind en waar jij je goed bij voelt.
Het verlies van een kind met een ‘beperking’ verdient een andere manier van aandacht, maar net zo liefdevol. Deze kan voornamelijk staan in het teken van hun wereld. Voor de begeleiding van de kinderen er omheen zal ik er alles aan doen om met jou te zoeken naar de juiste stappen hierin.
Mijn dagboek
Strooiveld crematorium
Vind je het na al die jaren ook zo belangrijk om te weten waar een van jouw dierbaren is verstrooid? Laatst kwam ik met twee dames in gesprek waarvan de een zei; ik heb een rare vraag. Hiermee durf ik zelf niet te bellen naar het crematorium. Ik schaam me er zelfs...
Vergeet-me-nietje
Als er een dierbare overlijdt komt er ergens een moment dat je de kleding of andere spullen van die persoon misschien weg wilt doen. Voor de meesten een moeilijk en confronterend moment. Want wat doen we met al die kleding of spullen waar we zulke mooie herinneringen...
Uit het leven gegrepen
Mijn klasgenoot vertelt over haar moeder die begin 2019 overleed. Een mooi bijzondere laatste rit voor mij en mijn moeder.... De dag dat mijn lieve moeder in haar huis door ambulance broeders naar beneden werd gehaald en zij ‘om aan te sterken’ naar het...
Inspiratie
